Speech bijeenkomst Delft steunt Oekraïne
Speech van burgemeester Marja van Bijsterveldt die zij op zondag 2 maart 2025 uitsprak tijdens de manifestatie Circle of Humanity. Een bijeenkomst van Delft steunt Oekraïne op de Markt in Delft.
Lieve mensen,
Drie jaar geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Wat voor ons Europeanen zo onvoorstelbaar leek gebeurde.
Na een lange periode van vrede werden we geconfronteerd met een oorlog in Europa.
Voor Europa kwam deze gebeurtenis als een shock. Maar we waren naïef, we hadden het kunnen weten, vele mensen aan de oostflank van Europa voelden de dreiging uit het oosten al veel langer aankomen.
De Russische inval maakte één ding heel pijnlijk duidelijk; hoe kwetsbaar democratie, vrede en vrijheid zijn.
In 2022 organiseerden betrokken Delftenaren een eerste manifestatie hier op de Markt, om onze Delftse Oekraïners te laten weten dat we hen steunden. Wij wilden hen een hart onder de riem steken en hoopten mét hen dat de oorlog snel voorbij zou zijn. Of veel liever nog, dat deze nooit was begonnen.
Nu - drie jaar later – staan we hier opnieuw en is de situatie in Oekraïne onzekerder dan ooit.
We kijken met verbijstering naar Washington.
Amerika, dat vele decennia onze bondgenoot was in de strijd tegen agressie en geweld, heult openlijk met de grote agressor Rusland, zet Oekraïne buitenspel bij de onderhandelingen over hun eigen land en schoffeert Zelensky met als voorlopig dieptepunt het optreden van Trump en Vance in The Oval Office afgelopen vrijdag.
Elke dag vraag ik mezelf af, dit kan toch niet waar zijn, gebeurt dit echt??
Hier op de Markt waar het standbeeld van Hugo de Groot staat, waar hij ooit leefde en de basis legde voor het volkenrecht, voor een internationale rechtsorde, moeten we vandaag zeer pijnlijk constateren dat onze grootste bondgenoot, Amerika, het internationaal recht en de daaraan verbonden waarden en normen van gerechtigheid, rucksichtslos terzijde heeft geschoven.
Misschien is dat wel onze grootste verbijstering in deze dagen.
En het is nog lang niet duidelijk waar het precies allemaal precies toe gaat leiden, en welke gevolgen deze veranderingen gaan hebben voor de toekomst van Oekraïne, van Europa, van de wereld.
Onderwijl zijn er in het binnenlands bestuur van vele landen ook grote bewegingen gaande. Allerlei antidemocratische bewegingen komen op; en de scheiding der machten staat op diverse plaatsen onder druk. Mensen worden misleid en tegen elkaar opgezet met haat en leugens. De impact van social media en AI is enorm.
Ook in ons eigen land wordt vanuit het hart van de politiek de rechtstaat ondermijnt door denigrerende uitspraken over essentiële instituties als de Raad van State, spreken rechters in een uitzonderlijke publieke verklaring hun grote zorg uit over de onafhankelijkheid van onze rechtspraak.
Uitspraken vanuit regering en parlement over problemen in onze samenleving drijven mensen uiteen in plaats dat verantwoordelijkheid genomen wordt om zaken voor te stellen zoals ze werkelijk zijn en vandaaruit verbinding te zoeken.
Er is heel veel wat ons verontrust.
Logisch dat veel Oekraïners zich in deze enorm onzekere omstandigheden grote zorgen maken over hoe het nu verder gaat. In hun eigen land, maar ook hier op een ‘schuilplek’ als Delft.
Wat kunnen wij doen?
In eerste plaats kunnen we concrete opvang en hulp bieden. Al sinds het begin van de oorlog geeft Delft onderdak en hulp aan een grote groep ontheemde Oekraïners. En zolang er geen zicht op een duurzame vrede is, is onze inzet dit te blijven doen.
Maar het is ook belangrijk om onze Delftse Oekraïners te laten vóelen dat we nog steeds achter hen staan. Dat kunnen we doen door de verbinding te zoeken en elkaar vast te houden. Dat is ook wat we hier vanmiddag in Delft met elkaar letterlijk doen: een menselijke kring vormen. Door elkaar de hand te reiken, zeggen we luid en duidelijk: we steunen jullie. We laten jullie niet in de steek!
Maar bovenal hoop en bid ik met heel mijn hart dat alle betrokken weldenkende, goedwillende landen, vandaag in Londen en in de komende weken moed zullen tonen, de krachten zullen bundelen, over eigen schaduwen heen zullen stappen, dapper en sterk zullen zijn.
Er is nu, 80 jaar na de bevrijding van Europa, opnieuw heel sterk leiderschap nodig. Leiderschap zoals Churchill liet zien in zijn daden en in zijn woorden (en ik parafraseer een citaat van hem) ‘Laten we daarom moedig onze plichten vervullen op zo’n manier dat als Europa nog 1000 jaar blijft bestaan, de mensen nog steeds van ons zullen zeggen dat dit ons beste moment was!
Moedig de krachten bundelen voor behoud van democratie en internationale rechtsorde.
Wat wíj́ kunnen doen, hier, nu en in de komende tijd, is laten zien waar we voor staan! Door onze stem te laten horen. Ons uit te spreken tegen de oorlog, tegen haat en agressie, tegen de leugens. En vóór democratie, voor vrede, voor veiligheid, voor gerechtigheid en voor menselijke waardigheid.
Daarbij één ding niet vergetend: niet alleen het bestaansrecht van Oekraïne staat hier op het spel, maar dat van heel Europa!
Dus laat je stem horen en reik elkaar de hand. Zoek de verbinding, houd elkaar vast, wees moedig en laat niet los!